Fokkers krijgen regelmatig de vraag of een kitten ook zonder stamboom kan worden gekocht, want als je toch geen serieuze fokplannen of showplannen hebt, dan maakt een stamboom een kitten alleen maar onnodig duur. Maar wist je dat een stamboom slechts 15 euro kost? Het is dus niet de stamboom, oftewel 'het officiële papiertje' dat een raskat met stamboom duurder maakt dan een kat zonder. Waar zit die hogere prijs hem dan wel in? Om te beginnen in de aanschaf van gezonde en geschikte fokdieren, uit goede en gezonde / geteste en bewezen lijnen. Daarnaast gaan er kosten zitten in allerlei (deels via de vereniging verplichte) gezondsheidstesten en -onderzoeken. Ook heb je je als geregistreerde fokker aan een aantal (zeer redelijke!) regels te houden, die in het leven zijn geroepen ter bescherming van de fokdieren en hun nageslacht. Zo mag je bijvoorbeeld maximaal 3 nesten per 2 jaar met dezelfde poes fokken. Dit uiteraard ter bescherming van het welzijn van de moederpoes, maar daarnaast kun je je voorstellen dat de kwaliteit/gezondheid van kittens er ook bepaald niet op vooruit gaat wanneer een moederpoes 'aan de lopende band' kittens op de wereld zet. Om maar even een aantal voorbeelden te noemen... 

Is een stamboom dan een keiharde garantie dat je een gezonde kat koopt die probleemloos 20 jaar oud wordt? Nee, dat is natuurlijk ook niet zo, maar een stamboom maakt wel duidelijk uit wat voor lijnen een kitten komt en dat maakt het voor jou dus mogelijk om na te gaan wat er bekend is over de (voor)ouders van het kitten, bijvoorbeeld over hun karakters, maar ook over eventuele (erfelijke) gezondheidsproblemen. Daarnaast kun je het inteelpercentage van jouw kat alleen nagaan, als je zeker weet uit welke ouders / lijnen je kitten komt. Binnen het ras is het inteeltpercentage relatief hoog. Dat is niet zo vreemd, de Ragdoll is immers een vrij jong ras en de ‘genenpool’ is nog vrij beperkt, maar de mate van inteelt / hoogte van inteelpercentage is zeker iets om ook mee te wegen. Geen stamboom betekent geen zekerheid over afkomst en maakt het dus ook moeilijk(er) om iets na te gaan over de mate van inteelt.

Wanneer je een kitten met stamboom koopt, weet je bovendien dat de fokker in kwestie gehouden is aan een aantal gezondheids- en welzijnsregels ter bescherming van het welzijn van de fokdieren en hun nageslacht. 

‘Maar beide ouders hebben wel een stamboom’
Er worden relatief vaak kittens aangeboden zonder stamboom, maar waarvan de ouders dan wel een stamboom hebben. Wetende dat een stamboom slechts 15 euro kost, is het niet erg aannemelijk dat die 15 euro de reden is waarom er voor de kittens in kwestie geen stamboom wordt aangevraagd. Natuurlijk kan er een onschuldige verklaring voor zijn, maar het zou ook kunnen dat het een onverantwoorde fokcombinatie betreft, de ouderdieren niet de verplichte onderzoeken hebben ondergaan, het toch een andere vader betreft of dat een poes toch meer dan 3 nestjes in 2 jaar tijd heeft gekregen. Het kan zelfs bij erkende fokkers gebeuren dat een poes – al dan niet per ongeluk – nog een vierde nestje binnen die 2 jaar krijgt. De fokker vraagt dan voor de extra (‘oeps’-)nestje(s) geen stambomen aan en verkoopt deze (vaak nog voor een relatief hoge prijs) in de categorie: ‘maar beide ouders hebben wel een stamboom’. Zoals hierboven geschreven: die regels zijn er niet voor niets. Drie nesten in twee jaar is al heel veel voor een moederpoes. Het is voor de gezondheid en voor het welzijn van haar en haar nageslacht niet gewenst dat zij in die tijd nog meer nesten op de wereld moet zetten en groot moet brengen.

Hoe verleidelijk ook als je een lief en schattig kitten ziet, neem de tijd om je te oriënteren, ga op onderzoek uit, verzeker je ervan dat ook de ouders, grootouders, enzovoort vrij van ziekten / getest zijn, vraag of en welke garanties je krijgt, enzovoort. Voorkom dat je een kat in de zak koopt!